​

​

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια πάθηση των οφθαλμών που προσβάλλει άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Προκαλεί μια προοδευτική, και απειλητική για την όραση, βλάβη στον αμφιβληστροειδή, το φωτοευαίσθητο χιτώνα που βρίσκεται στο πίσω μέρος του οφθαλμού.

Ο σακχαρώδης διαβήτης οφείλεται σε διαταραχή της ικανότητας του οργανισμού να χρησιμοποιεί και να αποθηκεύει τη γλυκόζη. Η ασθένεια χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, γεγονός που προκαλεί βλάβες σε όλο το σώμα και ιδιαίτερα στα μάτια. Η συχνότητα εμφάνισης του διαβήτη εκτοξεύθηκε τα τελευταία 40 χρόνια εξαιτίας των αλλαγών στις διαιτητικές μας συνήθειες και συγκεκριμένα στην υιοθέτηση των επεξεργασμένων υδατανθράκων ως βασικής μας τροφής. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί συχνή και σοβαρή επιπλοκή του διαβήτη αλλά και τη σημαντικότερη αιτία τύφλωσης στην Ελλάδα. Ο συστηματικός οφθαλμολογικός έλεγχος των διαβητικών ασθενών σε χώρες του εξωτερικού μείωσε σημαντικά την επίπτωση της νόσου. Έτσι σε χώρες όπως η Αγγλία είναι πλέον πολύ σπάνιο για έναν διαβητικό ασθενή να χάσει την όρασή του.

 

Πώς επιδρά ο διαβήτης στα μάτια 

​

Με το πέρασμα του χρόνου ο διαβήτης καταστρέφει τα μικρά αγγεία σε όλο το σώμα, συμπεριλαμβανομένου του αμφιβληστροειδούς. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια προκύπτει όταν τα αγγεία αυτά αρχίζουν διαρρέουν αιματικά και άλλα στοιχεία. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο αμφιβληστροειδής να διογκώνεται και κατα συνέπεια η όραση να θολώνει. Η βλάβη αυτή συνήθως αφορά και τα δύο μάτια. Όσο περισσότερα χρόνια ένας ασθενής πάσχει από διαβήτη, τόσο πιο πιθανό είναι να αναπτύξει διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να προκαλέσει τύφλωση.

 

Στα αρχικά της στάδια η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια δεν προκαλεί συμπτώματα στον ασθενή, και αυτό είναι που την καθιστά πιο επικίνδυνη. Όταν πλέον προχωρήσει μπορεί να γίνουν αντιληπτά:

​

• Μαύρα στίτγματα ή σχήματα που μοιάζουν με ιστό αράχνης στο οπτικό πεδίο

• Θόλωση της όρασης

• Σκοτεινό ή κενό σημείο στο κέντρο της όρασης

• Δυσκολία στη νυχτερινή όραση

 

 

Όταν οι ασθενείς με διαβήτη περνάνε μεγάλες περιόδους με υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα τους, μπορεί να προκληθούν αλλαγές στο φακό που φυσιολογικά ελέγχει την εστίαση. Το γεγονός αυτό προκαλεί μεταβολές στην όραση οι οποίες τις περισσότερες φορές είναι αναστρέψιμες. Οι ασθενείς που είναι σε θέση να ελέγξουν σωστά τα επίπεδα του σακχάρου τους, καταφέρνουν να επιβραδύνουν σημαντικά την εκδήλωση και επιδείνωση της  διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.

​

Ποιοι ασθενείς κινδυνεύουν περισσότερο:

 

• Ασθενείς που πάσχουν από νεανικό διαβήτη (τύπου 1). Ιδιαίτερα όσοι έχουν επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης άνω του 8%.

• Ασθενείς που δε συμμορφώνονται με τη φαρμακευτική τους αγωγή και τη συνιστώμενη δίαιτα.

• Ασθενείς με διαβήτη που συστηματικά δεν προσέρχονται στα ραντεβού τους για οφθαλμολογικό έλεγχο.

• Ασθενείς με παράγοντες κινδύνου όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, υπερλιπιδαιμία, κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ και έλλειψη άσκησης.

• Γυναίκες με διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Είναι γνωστό ότι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια επιδεινώνεται απότομα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συχνά απαιτείται αντιμετώπιση είτε πριν την εγκυμοσύνη ή στα αρχικά της στάδια.

 

Η Αμερικανική οφθαλμολογική εταιρεία συνιστά για κάθε διαβητικό ασθενή, μια τουλάχιστον οφθαλμολογική εξέταση ανά έτος η οποία συμπεριλαμβάνει τη χρήση μυδριατικών σταγόνων.  Ωστόσο οι συστάσεις αυτές επαναξιολογούνται σε κάθε ραντεβού. Έτσι ένας ασθενής με προχωρημένη νόσο μπορεί να πρέπει να επανελεγχθεί σε 3 μήνες ενώ ένας άλλος με αρχόμενη νόσο και καλή ρύθμιση του σακχάρου να επανεξεταστεί μετά από 2 έτη.

Ιδιαίτερα όσον αφορά τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1, η πρώτη εξέταση μπορεί να καθυστερήσει ως και 5 έτη μετά τη διάγνωση. Ωστόσο, σε διαβητικά παιδιά άνω των 15 ετών, συνίσταται η πρώτη εξέταση να γίνει άμεσα.

​

Η έγκαιρη διάγνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας μπορεί να μειώσει σημαντικά την απώλεια όρασης. Η αντιμετώπισή της εξαρτάται από το στάδιο της νόσου.

​

Η σταδιοποίηση απαιτεί μελέτη του βυθού κατόπιν χρήσης μυδριατικών σταγόνων. Η φωτογράφηση του βυθού σε κάθε επίσκεψη βοηθάει στην αξιολόγηση μεταβολών, ενώ επιτρέπει και την οπτικοποίηση της πάθησης από πλευράς του ασθενούς. Οι ασθενείς έτσι αντιλαμβάνονται καλύτερα την πάθησή τους και συμμορφώνονται καλύτερα στην αγωγή, στη δίαιτα και στη συνιστώμενη άθληση.

​

Στα αρχικά στάδια  της νόσου γίνονται συστάσεις για σωστή ρύθμιση του σακχάρου και λοιπών παραγόντων κινδύνου σε συνεννόηση με τον διαβητολόγο ή ενδοκρινολόγο του ασθενούς. Μια μεμονωμένη μέτρηση σακχάρου δεν παρέχει αρκετές πληροφορίες και για το λόγο αυτό προτιμάται η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης.

​

Όταν η πάθηση συνοδεύεται από οίδημα στην περιοχή της ωχράς κηλίδας, γίνεται αξιολόγηση με οπτική τομογραφία συνοχής (OCT)  και αντιμετωπίση με ενέσεις αντι-αγγειογενετικών παραγόντων. Σε ειδικές περιπτώσεις εφαρμόζεται laser φωτοπηξία. Σε κάθε περίπτωση ο στόχος της θεραπείας είναι να αποτραπεί η απώλεια της όρασης.

​

Σε πιο προχωρημένα στάδια της νόσου η ισχαιμία (λόγω μικροαγγειοπάθειας από το διαβήτη) προκαλεί την παραγωγή νέων αγγείων στον αμφιβληστροειδή. Ωστόσο τα αγγεία αυτά είναι εύθρυπτα και όχι στεγανά όπως τα φυσιολογικά με αποτέλεσμα να προκαλούνται αιμορραγίες στο πίσω μέρος του οφθαλμού (ενδοϋαλοειδικές αιμορραγίες). Επιπρόσθετα, τα νεοαγγεία αυτά αναπτύσσονται καθέτως (ως εκβλαστήσεις) και δημιουργούν αποκολλήσεις του αμφιβληστροειδούς αλλά και νεοαγγειακό γλαύκωμα. Και στη φάση της ισχαιμίας οι εγχύσεις αντιαγγειογενετικών παραγόντων μπορούν να είναι αποτελεσματικές, συχνά όμως απαιτείται να εφαρμόσουμε laser φωτοπηξίας σε ένα τμήμα του αμφιβληστροειδούς προκειμένου να διασώσουμε την όραση του ασθενούς.

 

Αν πάσχετε από διαβήτη, μπορείτε να προστατεύσετε τα μάτια σας από την αμφιβληστροεδοπάθεια:

​

• Ακολουθώντας τις οδηγίες και τη φαρμακευτική αγωγή του ιατρού σας

• Ακολουθώντας κατάλληλη δίαιτα

• Κάνοντας συστηματική άσκηση

• Ελέγχοντας την αρτηριακή σας πίεση

• Αποφεύγοντας τον καπνό και το αλκοόλ

• Με τακτικές επισκέψεις και έγκαιρες θεραπείες από τον οφθαλμίατρό σας.

​

Μη ξεχνάτε πως η μικροαγγειοπάθεια του διαβήτη η οποία γίνεται ορατή με τη βυθοσκόπηση του οφθαλμού, αφορά όλο το σώμα. Έτσι η υγιής εικόνα του αμφιβληστροειδούς αντανακλά και τη γενικότερη εικόνα του μικροαγγειακού συστήματος του διαβητικού ασθενούς. 

​

Το ιατρείο μας προσφέρει σύγχρονη διαγνωστική προσέγγιση και θεραπεία στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια σε κάθε στάδιο της νόσου.

​

Περισσότερα ενδιαφέροντα άρθρα θα βρείτε εδώ